Javascript Programlama Dili - Bölüm 2

Yahoo! Javascript mimarı Douglas Crockford'un Javascript eğitim videolarını izleyerek aldığım notları sizlerle paylaşmaya devam ediyorum.

Nesneler

Javascript'te nesneler birer isim/değer koleksiyonudur. Veri ve metotlar içerebilir, başka nesnelerden miras alabilirler. İsim/değer koleksiyonundaki isim herhangi bir string olabilir. Değer ise herhangi bir tip, hatta başka bir nesne olabilir. İsim tırnak içinde yazılabilir, ama bu isteğe bağlıdır.

var nesne = {
	isim: "Sinan",
	'varisYeri': 'Trabzon',
	harf: 'A',
	seviye: 3
}

nesne
"isim"	"Sinan"
"varisYeri"	"Trabzon"
"harf"	"A"
"seviye"	3

var a = nesne.isim;
var b = nesne.varisYeri;
var c = nesne["harf"]; // nesne.harf yazmak yerine bu şekilde de yazılabilir

Nesne oluşturmak için aşağıdaki gibi bir fonksiyon da yazılabilir:

function nesneOlustur(isim, varisYeri, sinif, seviye) {
	var n = {}; // Boş nesne
	n.isim = isim;
	n["varisYeri"] = varisYeri;
	n.sinif = sinif;
	n.seviye = seviye;
	return n;
};

var nesne = nesneOlustur("Sinan", "Ankara", "A", 3);

Nesne İçinde Nesne

Nesnelerin içindeki değerler başka nesneler de olabilir:

var nesne = {
	isim: "Sinan",
	format: {
		genislik: 1920,
		yukseklik: 1080
	}
};

Parametre Olarak Nesneler

Fonksiyonlar çağrılırken parametre olarak nesne gönderilebilir:

yazdir( {isim: "Sinan", yer: "Ankara"} );

Yukarıda görüldüğü gibi, yeni bir nesne oluşturmak için { } parantezleri yeterlidir. Herhangi bir kurucu fonksiyon çağırmaya gerek yoktur.

Fonksiyonlara çok fazla parametre göndermek gerektiğinde, bunun yerine bir tek nesne göndermek çok daha kullanışlıdır.

function superDiv(genislik, yukseklik, sol, ust, zIndeks, pozisyon, renk, gorunurluk, html, cssSinifi)

function superDiv(divOzellikleri)

Nesnelere Yeni Üyeler Ekleme

Basit bir atama işlemiyle, nesnelere sonradan yeni üyeler ilave edilebilir.

nesne.gorunum.renk = 'red';
nesne["isim"] = 'sinan';

Nesneler Arasındaki Gizli Bağ

Nesneler oluşturulurken başka bir nesneye gizli bir bağ kurulabilir.

var yeniNesne = object(eskiNesne);

var a = yeniNesne.seviye; // 3 değeri atanır

Bu bağ sadece tek yönlü çalışır. Yeni oluşturulan nesnenin üyelerinin değerleri değiştirildiğinde, eski nesnenin üyelerinin değerleri değişmez.

yeniNesne.ad = 'ahmet';
yeniNesne.seviye  = 4;
yeniNesne.sehir = 'trabzon';

Yeni bir nesne oluştururken, dinamik bir bağ oluşturmak yerine, eski nesneyi kopyalayarak bağımsız yeni bir nesne oluşturmak mümkün değildir.

Yeni Nesne Oluşturma Şekilleri

Yeni nesne oluşturmanın 3 yolu vardır:

var a = new Object();

var b = { };

var c = object(Object.prototype);

Bunlardan { } parantezlerinin kullanılması önerilir.

Nesnelerin Referans Olarak Gönderilmesi

Fonksiyonlara parametre olarak gönderilen nesneler ve fonksiyonlardan return ile döndürülen nesneler, değer olarak değil referans (hafızada saklandığı adres) olarak gönderilir.

=== operatörü değerleri değil referansları karşılaştırır.

Nesnelerin Üyelerinin Silinmesi

delete operatörü ile nesnelerin üyeleri silinebilir.

delete nesne[ad];

delete operatörünün aslında yaptığı şey, ilgili üyenin değerini undefined olarak değiştirmektir.

Diziler

Diğer dillerden farklı olarak, Javascript'te Array'ler Object'ten miras alır.

Dizilere [ ] parantezleri kullanılarak ilk değer verilebilir.

var dizi = ['sinan','ahmet','mehmet'];

length İsimli Üye

Dizilerin length isimli bir üyesi vardır ve her zaman en büyük indeksin bir fazlasını verir.

Yeni Dizi Oluşturma

Yeni dizi oluştururken new Array() ve [ ] kullanılabilir. Bunlardan [ ] parantezlerinin kullanılması tavsiye edilir.

delete Operatörü ve splice Metodu

delete operatörü ile dizilerin elemanları silinebilir.

delete dizi[5];

Ancak bu şekilde silindiğinde numaralandırmada bir boşluk kalır. Çünkü aslında yapılan şey dizinin belirtilen elemanının değerini undefined olarak değiştirmektir. Bunun yerine splice kullanılırsa, eleman silindikten sonra, numaralandırma yeniden düzenlenir.

dizi.splice(5,1);

Dizilerden Miras Alma

Dizilerden düzgün bir şekilde miras alınamaz. Bu yüzden dizilerin prototip olarak kullanılması tavsiye edilmez. Çünkü bu şekilde oluşturulan nesneler dizi özelliği taşımaz. Dizinin değerlerini ve metotlarını miras alır, ama örneğin length üyesini almaz.

Dizilere Metot Ekleme

Dizilere sadece değerler değil, metotlar da eklenebilir. Çünkü diziler de aslında birer nesnedir.

3. bölümü okumak için tıklayın